‘Ben Aynayım: Gümüş ve Berrak’ Phoebe Cummings & Mübin Orhon

Galerist ve Galeri Nev, Phoebe Cummings ve Mübin Orhon’un eserlerini bir araya getiren ‘Ben Aynayım: Gümüş ve Berrak’ isimli iki kişilik sergiye 21 Nisan-11 Haziran 2022 tarihleri arasında ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyar. Adını Slyvia Plath’in şiirinden alan sergi, iki sanatçı arasındaki çok katmanlı yansımaları gün ışığına çıkarır. Monokrom bir dünyada yan yana gelen iki isim ‘yok olma’ deneyimi üzerinden sergide sıklıkla karşılaşır.

Heykel, zanaat ve performans alanlarını tararken, seramiği zaman merkezli bir malzeme olarak ele alan Cummings’in her biri olağanüstü detaylarla şekillendirilen eserleri zamana dayanıklı değildir; parçalanarak dökülen kil farklı bir yerde farklı bir eserin malzemesi olarak yeniden kullanılabilir. Orhon ise, zaman mevhumunu bütünüyle ortadan kaldırarak çalışır. Üzerilerini sim ile kapladığı guajları, aradan geçen yarım asıra rağmen parlaklıklarını koruyarak âdeta zamana meydan okur. Söz konusu Orhon olduğunda çözünen eserler değil sanatçının kendi yaşamıdır.

Stafford, Birleşik Krallık’taki atölyesi canlı bitkilerle çevirili olan Phoebe Cummings’in kahramanı doğadır; ilhamını edebiyat, süsleme sanatları ve seramiğin tarihçesinden alır. Heykellerinin barok estetiğini çevrenin ve bitkilerin nasıl iletişim kurduğunu gözlemleyerek oluşturur.

Paris, Fransa’daki atölyesi büyük destekçileri Sainsbury ailesi tarafından armağan edilen birkaç mütevazi mobilyadan ibaret Mübin Orhon ise ilhamını ışık ve ışıkla anlık değişen renklerden alır. Cummings’in barok estetiğine karşılık, Orhon’un sanatı modernist ve tinseldir. Sanatçı, II. Dünya Savaşı sonrası Paris’inde bu dili kuran öncülerden biridir.

‘Ben Aynayım: Gümüş ve Berrak’ isimli sergide Phoebe Cummings’in mekâna özgü olarak kurgulanan ve doğrudan sergi alanına yerleşen heykellerine, Mübin Orhon’un 1972-73 yılları arasında ürettiği aynı palete ait resimleri belki de ilk kez bir araya gelerek eşlik eder. 

Phoebe Cummings, 1981

1981 yılında Walsall’da doğan ve yaşamını halen Stafford, Birleşik Krallık’ta sürdüren Phoebe Cummings, University of Brighton’da üç boyutlu zanaatlar alanında eğitim aldıktan sonra, 2005 yılında Royal College of Art Seramik ve Cam Bölümü yüksek lisans programından mezun oldu. 2011 yılında British Ceramics Biennial Ödülü’nü kazanan ve Birleşik Krallık, ABD ve Grönland’da misafir sanatçı programlarına katılan sanatçı, Birleşik Krallık’ta ve dünya çapında, aralarında Museum of Arts & Design, New York; University of Hawai’i Art Gallery, Honolulu; Jerwood Space, Londra ve ClayArch Museum, Kore’nin bulunduğu pek çok kurumda mekâna özel üretimlerinin yer aldığı sergiye katıldı. Production Line adlı çalışmasına ait fotoğraflar ve film kaydı, 2015 yılında York Art Gallery, Southampton City Art Gallery ve Shipley Art Gallery’nin daimi koleksiyonlarına dahil oldu. Cummings, Royal College of Art, Cranbrook Academy of Art, Harvard University, Royal Danish Academy of Art ve Bergen Academy of Art & Design gibi önemli kurumlarda misafir sanatçı sıfatıyla çok kez ders verdi. 2012-2013 yıllarında Camden Arts Centre tarafından araştırma bursuna layık görülen sanatçı, Victoria and Albert Museum’da gösterdiği Triumph of the Immaterial başlıklı eseriyle, BBC Woman’s Hour Craft Prize 2017’nin açılış ödülünü aldı; 2018 yılında ise Arts Foundation Awards’da son elemeye kaldı. Birleşik Krallık’ta University of Westminster, Ceramics Research Centre’da araştırma görevlisi olarak çalışan Cummings’e, 2019 yılında alana katkıları dolayısıyla University of Brighton tarafından fahri doktora unvanı verildi.

Mübin Orhon, 1924-1981

Mübin Orhon, 1947 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. Mezuniyetinin ardından ekonomi yüksek lisansı yapmak üzere Fransa’ya gitti. Paris’teki ilk yıllarında Grande Chaumière Akademisi’nde desen çalıştı. 1950 – 1953 arasında Salon de Réalités Nouvelles, 1956 - 1957 yılları arasında Salon de Mai sergilerine katıldı. İlk kişisel sergisini 1956’da kentin avangard galerilerinden Iris Clert’de açtı. Bu dönemde César, Takis, Messagier ve Giacometti ile yakın ilişkiler kurdu; aynı yıllarda Charles Maussion ile dost oldu. 1964 yılında askerliğini yapmak üzere Türkiye’ye geldi; İstanbul’da yaşadı ve sergilerine burada devam etti. 1973’te Fransa’ya döndü ve 1981’de Paris’te öldü. 60’lı yılların başında Robert ve Lisa Sainsbury çifti Mübin’in eserlerine ilgi gösterdi, sanatçının vefatına dek artarak süren bu ilgi sonucu Mübin’in 63 eseri aynı koleksiyondaki Degas, Bonnard, Modigliani, Picasso, Balthus, Giacometti ve Bacon’ların arasına katıldı. Böylece Mübin, dostu Maussion ile birlikte, bu koleksiyondaki savaş sonrası “Paris Okulu” dönemini en geniş temsil eden iki sanatçıdan biri oldu. 1996 yılında Mübin’in Sainsbury koleksiyonunda yer alan eserleri Ali Artun’un küratörlüğünde Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi’nde düzenlenen sergi ile ilk kez Türkiye’de de izlendi. Galeri Nev’deki ilk sergisi 1992 yılında açıldı; Mübin Orhon otuz yıldır Galeri Nev tarafından temsil edliyor ve arşivi Ankara’da NevArşiv’de korunuyor.