Murat Şahinler

Murat Şahinler 1961 yılında İstanbul’da doğdu. 1989 yılında İstanbul’da Mimar Sinan Üniversitesi, Heykel bölümünden mezun olan Şahinler, eğitimini Hollanda’da Utrecht Güzel Sanatlar Akademisi’nde Kentsel İç Mekan Tasarımı alanında tamamladı. Aldığı bu eğitimi ve ilgi alanlarını yansıtan çalışmaları desen ve resimden, animasyon ve heykele, tiyatro sahne tasarımından kamusal alanda sanat projelerine kadar çeşitlilik göstermektedir.

Kentleşme ve kamusal alan üzerine birçok proje gerçekleştiren Murat Şahinler, çoğunlukla diğer sanatçılar, mimarlar, müzisyenler, düşünürler ve yazarlarla birlikte çalışmakta ve işbirliği yapmaktadır. Murat’ın çalışmaları onun günlük pratiklerinin bir sonucu olarak, özellikle İstanbul’daki kültürel ve mimari ‘hastalıklara’, kentleşme ‘kazaları’ ve ‘mucizelerine’ odaklanmaktadır. Araştırmalarının odağını kamusal ve özel alanlar arasındaki çelişki, parçalanma ve mekansal süreklilik oluşturmaktadır. Murat 2001 yılında 7. Uluslararası İstanbul Bienali’ne (Egokaç: Gelecek Oluşum için Egodan Kaçış)Fuat Şahinler (mimar) ve Ahmet Soysal (yazar) ile birlikte İstanbul sahil şeridine el konulmasını sorgulayan ‘’Rıhtım’’ projesiyle katılmıştır. 2002 yılında Şahinler, ‘’Bağımsız Fason Hareketi’’ adı altında bir grup sanatçıyla, Türkiye'de yayalar için kamusal alanda gerçekleştirilen ilk sergi olan ‘’İstanbul Yaya Sergileri 1: Kişisel Coğrafyalar, Küresel Haritalar’’ sergisine katılmıştır. Sanatçının kentleşme ve kamusal alanda sanat çalışmalarıyla katıldığı bazı sergiler: Between the Waterfronts / Rıhtımlar Arasında, Las Palmas, Rotterdam (2002), “Call Me Istanbul”, ZKM, Karlsruhe (2004), “Urban Reviews”, ifa gallery, Berlin and Stuttgart (2004), “Istanbul Yaya Sergileri 2: Tünel - Karaköy” (2005), “Dynamics of the Urban Culture”, 9th Havana Biennial (2006), “Wandering Lines: Towards A New Culture of Space”, the 5th Scape Biennial of Art in Public Space, Christchurch (2008) and “Bridges to Istanbul”, Centro Cultural De Belem, Lizbon (2010).

Heykel ve Mikro Ortam Kentsel İç Mekan Tasarımı eğitimi almasının yanı sıra, Şahinler şaşırtıcı bir şekilde resimle de iç içedir. Resme olan ilgisi eğitimi sırasında başlamış, gitgellerle devam etmiş, son yıllarda ise yoğunlaşmıştır. Geleneksel resimden yola çıkarak geleneğe yeniden bakmakta ve yorumlamaktadır: yalnızca resim yapmanın süreçlerini, araçlarını ve yöntemlerini yapısal olarak çözümlemekle kalmaz, çalıştığı diğer disiplinlerle resim arasında bir ilişki kurar. Murat 1999 yılında 6. Uluslararası İstanbul Bienali’ne (Tutku ve Dalga) bir tiyatrodaki izleyicilere odaklandığı ve onları spot ışıkları altında baş kahramanlar olarak resmettiği ‘’İsimsiz’’ (1998-1999) çalışmasıyla katıldı. İlk olarak 2001 yılında İstanbul’da Karşı Sanat Çalışmaları’nda ‘’Pişmanlıklar, Hayaller, Değişen Gökler“de sergilenen “İsimsiz” (2001) adlı triptiği, yalnızca görsel boyutta “Dejeuner sur I’herbe / Kırda Piknik” janrını çağdaş sanat bağlamında yeniden canlandırmıyor, aynı zamanda tıpkı REM’in “Imitation of Life” şarkısının video klibinde yaptığı gibi, görsel formatta ortaya çıkmakta olan eğilimlere de işaret ediyordu. Benzer şekillerde, ikisinin de biçimsel düzenlemeleri, bir yandan açık bir park yerindeki figürlerin bir araya getirilişindeki senkronizasyonu bozarken, diğer yandan da, tüm bu karmaşayı “dijital olarak’’ yeniden bir araya getirerek mekanın devamlılığını parçalıyor.

Şahinler’in resim çalışmaları, oldukça stilize, hatta estetik olarak neredeyse hiperrealist sayılacak figüratif çalışmalardır. Figürlerini çoğunlukla filmler, edebiyat ve magazin dergileri, çizgi filmler, televizyon ve internet gibi popüler mecralardan bir araya getirmektedir. Onları dijital olarak yeniden çalışmak için düzenlediği bu süreç,  resimlerin atölyeden ayrılmasına dek sürmektedir.

Şahinler'in ‘’Hiç, Hiç, Hiç’’ (2002-2003) isimli bir resim, bir animasyon ve bir heykel (Cüce Astronot) olmak üzere, farklı bileşenlerden oluşan çalışması ilk olarak İstanbul’da 2003 yılında Proje4L’de gerçekleşen “Organize İhtilaf’’ isimli sergide ve 2007-2008 yıllarında Türkiye’de Çağdaş Sanatının sanat tarihsel bir araştırması olan “Modern ve Ötesi” isimli sergide gösterilmiştir

Romanlardaki karakterler gibi, onun figürleri de görsel bir öyküleme ile örülmekte ve sürreal sahneler ve/veya soyutlanmış yapay mekanlarla sonuçlanan sahnelenmiş durumlar ve ortamlar ortaya koyarlar.

Şahinler’in  ‘’Erkekler’’ (2009-2013) ve ‘’Otobiyografi’’ (2011-2014) gibi son dönem resimleri birtakım figürlerin/karakterlerin farklı resimlerde karşılıklı hikayeler yaratarak yeniden ortaya çıkmalarını örneklemektedir.

Resim çalışmalarıyla katılmış olduğu diğer sergiler: Solo Sergi, Galerist, İstanbul (2003), Originality: Contemporary and Locality”, 1st International Beijing Biennale (2003), “INDEX, Zeichen des Alltags”, Kunstraum Porcia, Wien (2008 ve “Double Take / İkinci Bakış”, 2. Mardin Bienali (2012).

Murat Şahinler, İstanbul Devlet Tiyatrosu bünyesinde, Shakespeare’in ‘’Hamlet’’ (1995 İstanbul), Matei Visniec’in ‘’Küçük Bir İş İçin Yaşlı Bir Palyaço Aranıyor’’ (1997 İstanbul / 1998 Theater an der Ruhr-Müllheim) ve Gogol’un   ‘’Müfettiş’’ (Kasım 2001 Sivas / 2004 İstanbul) oyunlarında sahne tasarımcısı olarak yer almıştır.