Karen Arakel

Karen Arakel (ARAQEL) 1960 yılında Gürcistan'ın Tiflis şehrinde doğdu ve 1,5 yaşındayken (o zamandan beri ikamet ettiği yer) Erivan'a taşındı. Sanatçı, dört yaşından beri resim yapmaktadır. Karen Arakel liseyi bitirdikten sonra Erivan Güzel Sanatlar ve Tiyatro Enstitüsü'nde yer alan Seramik Fakültesi'ne kabul edildi, ancak öğretim anlayışından memnun kalmadı, üçüncü yılında enstitüden ayrıldı ve kendi başına sanat eğitimine devam etti. Kendinden önce gelen sanatçıların resimlerini inceleyerek, olağanüstü tekniğini kendi başına öğrendi. Resim stili kariyeri boyunca defalarca değişti. Şu anda türü Rönesans tarzına en yakın olanıdır.

Sanat tarihinin farklı dönemlerine ve çeşitli uygarlıklara ait estetik algılarına atıfta bulunmadan Karen Arakel eserlerinden bahsetmek mümkün olmaz. Keza, sanatçının eserleri, biçimini ve benzersiz önemini derinlemesine bir sanat çalışması ve analizi sayesinde kazanmıştır. Sanatçı, geçmiş döneme ait sanatların resimsel ve boyutsal özelliklerinin sadece biçimsel temsillerini kavramaya çalışmakla kalmıyor, aynı zamanda nedenlerine ve önkoşullarına da nüfuz ediyor. Eseri yaratanın kim olduğunu anlamaya, ruhunu, algısını, zihniyetinin özelliklerini hissetmeye çalışıyor. Ego ve kişisel vizyon arayışı içinde olan her sanatçı, kişisel araştırmalara başlar ve ilham kaynağı bulur. Karen Arakel'in seçtiği yol ise alışılmışın dışında, çünkü tanınmak, kendi tarzını bulmak ve başarılı bir tekniğe sahip olmak için hiç acelesi yok. İlhama oldukça açık olan sanatçı; ruh, sanatsal yaklaşım, vizyon ve estetik değerler açısından kendisine yakın olan sanatları, dönemleri ve sanatçıları eş zamanlı ve bilinçli olarak belirlemiş ve tanımlamış. Farklı çağlardan kültürlerle karşılaşmalar ve bu kültürlerin gündeme getirdiği konuların incelenmesi, kendi yaratıcılığının ipuçlarını edinmesinde önemli bir araç haline geliyor. Bu amaçla sanatçı yıllar içinde Arkaik, Helenistik, Klasik ve Rönesans sanatlarının yanı sıra Dadaizm, Sembolizm, Soyut Dışavurumculuk, Sürrealizm, Post-sürrealist Modernizm gibi birçok farklı akım ve üslupları mercek altına alarak derinlemesine analiz etmiş ve en nihayetinde kendi yorumuyla eserler üretmiştir. Karen Arakel’in bu geçmişe bakar gibi görünüp ileri adım atan yaklaşımı aynı zamanda sanatçının geliştirdiği üslup çeşitliliğinin de en önemli sebeplerinden biridir.

Karen Arakel'in sanatı şüphesiz sanatçının kendisi gibi rakipsizdir. Sanatçının iç dünyasına girmeye çabaladığınızda sanatının kendisi gibi samimi ve aynı zamanda düşünceleri gibi basitçe ifade edilebildiğini hissedersiniz. Fazlasıyla izole ve aynı zamanda doğaya ve insanlığa çok yakın, gerçek ve aynı zamanda tamamen hayali…

Sanatçının eserleri ilk bakışta anlamsız gibi gelebilir. Karen Arakel'in sanatında sürpriz unsurları, beklenmedik yan yana dizilişleri ve sürrealizme özgü olmayan temel özellikleri hemen fark edersiniz. Sanatını bir tür devrimci hareket olarak kabul eden Arakel isteksizce gerçekler, kurallar, yasalar ve sanatçı için aynı derecede kabul görmeyen klişelerle sürekli mücadele eder. Gerçeküstücülükten esinlenen sanatçının çalışmaları siyasi ve sosyal unsurlar içerir. Sanatçının hikayelerinde bir sürü felsefi unsur bulunmasına rağmen kendisinin de sürekli hatırlattığı gibi aslında "Zeki olan her şey basit"tir.

Karen Arakel’in eserlerinde resmettiği iç gözlem sahneleri doğa alegorisinin çeşitli kılıklarını yansıtır, bazen de insan figürleriyle canlanır. Sanatçı, öngörülebilir sınıra yakın veya uzak olan sıradan ve inanılmaz görüntüleri, illüzyon ve görsel deneyimi birleştirir. Farklı ufuklar yaratarak, bu ufukları optik perspektif yasalarını ve dünyanın yerçekimi kuvvetini görmezden gelen insanlar veya hayvanlarla birleştirir. Rüyalar, önseziler, içe bakış, insanın ilkel içgüdüleri, sevinçleri, içsel korkuları, saf ve etkilenmemiş bütünlüğü ile çeşitli alegorik imaları ve sembollerin kullanımı sanatçının titiz çalışmalarına konu olmuştur.

Eserlerini ARAQEL ismiyle imzalayan sanatçı farklı ülkelerin resim sanatını ayrıntılı olarak araştırmış, becerilerini geliştirmiş ve Batı modern sanatıyla sentezlediği külliyatının temelini oluşturan Japonya ve Çin kökenli mürekkep resmi tarzı olarak bilinen Sumi-e de dahil olmak üzere çeşitli grafik ve çizim tekniklerinde ustalaşmıştır. Ayrıca, yağlıboya tekniğine tamamen hâkim olan Karen Arakel, çok çabuk kuruması ve kusurları hemen belli etmesi sebebiyle uygulaması çok zor olan ahşap üzerine “tempera” tekniğinde de uzmanlaşmıştır.

Ermenistan'da Modernizm’e duyulan hayranlığın kısa ömürlü olacağına inanarak, grup sergilerinden kaçınmayı tercih etti ve bu tür teklifleri reddetmeye başladı. Bunca zaman içinde buna istisna oluşturan yalnızca iki sergiye katılmıştı: 1987'de Sanatçılar Birliği'nde “III. Kat” ve 1991'de Ervand Kochar Müzesi'nde düzenlenen bir başka sergi. Ardından, oldukça dikkatli bir hazırlıktan sonra, iyi düşünülmüş bir kişisel sergi düzenlemeyi düşünmeye başladı. Sanatçının 2015 yılında Erivan'daki Galentz Müzesi'nde açılan retrospektif sergisi, son 30 yıllık yapıtlarını izleyiciye sundu. Estetik vizyonunu tamamlamak için resimleri ve grafik çalışmalarının yanında, sanat objeleri ve asamblajları da sunuldu. Sanatçının eserleri başta ABD, Hollanda, İspanya ve Türkiye olmak üzere farklı ülkelerdeki sayısız özel koleksiyon arasında yayılmıştır.